درآمدها نیز همانند هزینه ها به دو دسته اصلی تقسیم می شوند:
1) درآمدهای عملیاتی یا اصلی
2) درآمدهای غیرعملیاتی یا فرعی
درآمد حاصل از فروش کالا و ارائه خدمات جزو درآمد های عملیاتی و اصلی شرکت می باشد، زیرا شرکت بنا شده تا از طریق فروش این کالا ها و ارائه خدمات به کسب سود برسد. اما درآمدهایی که از فروش ضایعات ودرآمدهای اتفاقی (برای مثال؛ سودهای بانکی، جوایز و…) حاصل می شوند، جزو درآمدهای غیرعملیاتی می باشند.
چند نمونه ثبت روزنامه برای درآمدهای عملیاتی و غیرعملیاتی:
صندوق **
درآمد فروش **
بابت ثبت فروش نقدی کالا
حساب های دریافتنی (بدهکاران) **
درآمد فروش **
بابت ثبت فروش نسیه کالا
حساب های دریافتنی (بدهکاران) **
درآمد خدمات **
بابت ثبت درآمد خدمات انجام شده به صورت نسیه
بانک **
سایر درآمدها **
بابت ثبت سود سپرده بانکی
-وقتی کالا و یا خدماتی برگشت می شود یا مبلغی تخفیف داده می شود، از حساب های برگشت از فروش برای ثبت این رویدادها استفاده می کنیم. برخلاف حساب های درآمدی که ماهیت بستانکار دارند، حساب های برگشت از فروش ماهیت بدهکار دارند.
برگشت از فروش **
صندوق **
بابت برگشت از فروش قسمتی از کالای فروش رفته به صورت نقدی
تخفیفات فروش خدمات **
بدهکاران **
بابت تخفیف به مشتری خدمات طبق توافق
1) تخفیف تجاری: به خریداران عمده یا در تاریخ معینی از سال به عنوان فروش ویژه بهار و… داده می شود.
2) تخفیفات توافقی: براساس توافق در قیمت خرید و یا فروش بین خریدار و فروشنده انجام می شود.
نکته: این دو نوع تخفیف چون قبل از قطعی شدن معامله انجام می شود، در دفاتر ثبت نمی گردد. تخفیف معمولا در زیر فاکتور ثبت می شود.
3) تخفیف به علت عیب و نقص:اگر کالا با نمونه ارسال شده به مشتری مطابقت نداشته باشد، توافق می شود در عوض پس ندادن جنس، همان جنس را با قیمت کمتری از توافق اولیه محاسبه کنند و تحفیف دهند.
4) تخفیف نقدی: اگر فروش نسیه باشد و مشتری قبل از موعد، وجه فاکتور را پرداخت نماید به عنوان تشویق، تخفیف داده می شود.
نکته: این دو نوع تخفیف برخلاف تخفیفات تجاری و توافقی، پون بعد از معامله انجام می شوند باید در دفاتر ثبت شوند.
در دفاتر فروشنده: در دفاتر خریدار:
حساب های دریافتنی ** موجودی کالا **
فروش کالا ** صندوق/ حساب های پرداختنی **
ثبت فروش نسیه کالا در صورت نسیه بودن معامله
صندوق ** حساب های پرداختنی **
حساب های دریافتنی ** تخفیفات نقدی خرید **
تخفیفات نقدی فروش ** استفاده از شرط نقدی تخفیف
حساب های دریافتی ** صندوق/حساب های پرداختنی **
دریافت وجه فاکتور ها و اعمال تخفیف نقدی کردن معامله قبل از موعد برگشت از خرید و تخفیفات **
برگشت از فروش و تخفیفات ** در صورت معیوب بودن و تخفیف در عوض پس ندادن کالا
صندوق/ حساب های دریافتی **
در صورت معیوب بودن کالا و تخفیف دادن کالا در عوض پس ندادن کالا
برای فروش نسیه شرط می گذاریم که اگر خریدار قبل از موعد مشخص، وجه کالا را پرداخت کند تخفیف خواهد گرفت.
مثال برای شرط فروش:
ن/30-10/2 ⇐ یعنی نسیه 30 روزه 2% تخفیف برای 10 روز اول ⇐ یعنی اگر برای نسیه 30 روزه تا ده روز اول وجه آن را پرداخت کند 2% تخفیف می گیرد.
دفتر فروشنده: دفتر خریدار:
95/7/1)
حساب دریافتی 2/500/000 خرید کالا 2/500/000
فروش کالا 2/500/000 حساب پرداختی 2/500/000
فروش کالا نسیه ای باشرط ن/30-10/2 خرید با شرط ن/30-10/2
95/8/1)
عدم استفاده از مهلت شرط تخفیف:
صندوق 2/500/000 حساب پرداختی 2/500/000
حساب دریافتی 2/500/000 صندوق 2/500/000
در صورت استفاده از شرط تخفیف:
صندوق 2/450/000 حساب پرداختی 2/500/000
تخفیفات نقدی فروش 50/000 صندوق 2/450/000
حساب دریافتی 2/500/000 تخفیفات نقدی خرید 50/000
دریافت طلب با شرط تحفیف 2% پرداخت طلب با استفاده از تخفیف 2%
نکته: چگونه می توان میزان ورودی نقدی حاصل از فروش یک شرکت (شامل فروش نقدی و وصول طلب ها و دریافت وجه اسناد دریافتی) را محاسبه کرد:
کل فروش = فروش های نقدی + فروش های نسیه وصول شده و وصول نشده
میزان دریافت نقدی از فروش = دریافت وجه حاصل از فروش های نسیه + مبلغ فروش های نقدی = کل فروش + (حساب های دریافتنی حاصل از فروش - مانده پیان دوره اسناد - مانده اول دوره اسناد و حساب های دریافتنی حاصل از فروش) - سوخت مطالبات حاصل از فروش
مثال) مانده اول و پایان دوره حساب های دریافتنی دوره به ترتیب 400 و 600 ریال و مانده اول و پایان دوره اسناد دریافتنی حاصل از فروش به ترتیب 200 و 100 ریال، میزان سوخت مطالبات حاصل از فروش دوره برابر 40 ریال و کل فروش دوره برابر 1000 ریال و میزان فروش نقدی دوره 300 ریال می باشد. داریم؛
میزان دریافت نقد از فروش های نسیه در سررسید ⇐ 1000 + ((400+200)-(100-600))-40-300 =560
کل میزان دریافتی نقدی از فروش ها ⇐ 300+560 = 860
کل میزان فروش نسیه= کل فروش - فروش نقدی ⇐ 1000 - 300 = 700