به فرستنده ی کالای امانی، آمر وبه دیافت کننده این کالاها، حق العمل کار می گویند.
حق العمل کار برای این کار مبلغی به عنوان کمیسیون ازفرستنده کالا یا آمر دریافت می کند. طبق قانون تجارت، حق العمل کار کسی است که به اسم خود ولی به حساب دیگری معامله کرده و در مقابل حق العمل دریافت می کند. مهم آن که تا وقتی کالای امانی به فروش نرفته، همچنان آمر، مالک آن است. پس جز موجودی کالای آمر باید منظور گردد، بنابراین موجودی پایان دوره عبارتست از:
موجودی کالا موسسه + موجودی کالا نزد حق العمل کار = موجودی پایان دوره آمر
از طرف دیگر، حق العمل کار کالای امانی دیگران نزد خود را به عنوان موجودی کالای خود شناسایی نمی کند. اگر حق العمل کار ورشکست شود، آمر می تواند کالای خود را عینا پس بگیرد اما اگر به او فروخته بود اگرچه وجه آن را دریافت نکرده بود، مانند سایر طلبکاران اقدام می کرد و احیانا می توانست فقط درصدی از طلب خود را وصول کند.
1) نوسانات قیمت زیانی به او نمی رساند.
2) اگر کالاهای خریداری شده به فروش نرسد، موجب راکد بودن سرمایه حق العمل کار نیست بلکه سرمایه از آمر است.
1) دستیابی به بازارهای بیشتر و فروش زیادتر و درنهایت سود بیشتر
2) برای معرفی و بازاریابی برای محصولات جدید، بهترین وسیله معرفی کالای امانی می باشد تا وقتی که کالا در بازار شناخته شود.
3) اطمینان بیشتر از وصول بهای کالای امانی نسیت به فروش عادی نسیه، زیرا اگر حق العمل کار ورشکست شد، عین کالای امانی را پس می گیرد. ثانیا بعضی حق العمل کارها با دریافت درصدی به نام حق التضمین، وصول بهای کالا فروش رفته به دیگران را در هر شرایطی برعهده می گیرند.
اگر حق العمل کار امین خوبی نباشد، به موقع وجه کالای فروخته شده را تحویل نمی دهد و حتی ممکن است اگر تضمین مناسبی دریافت نشده باشد، در وصول مطالبات از وی با مشکل مواجه شود.
1) کارمزد فروش یا حق العمل فروش، کمیسیون فروش که درصدی از بهای فروش می باشد.
2) دریافت حق التضمین: اگر حق العمل کار، کالا را نسیه بفروشد و احتمالا مبلغی از آن سوخت شود، زیان حاصله بر عهده حق العمل کار می باشد مگر اینکه فروش نسیه با اجازه آمر و با دقت و حسن نیت بوده باشد که در این صورت آمر نیز مسئول است، برای همین منظور بعضی از آمرین درصدی از بهای فروش را به عنوان حق التضمین به حق العمل کار می دهند تا وصول یا عدم وصول مطالبات کاملا برعهده حق العمل کار باشد.
3) پرداخت هزینه هایی که حق العمل کار برای فروش محموله امانی داده است.
1) حفظ و نگهداری کالا امانی، البته حق العمل کار ضامن تلف یا نقصان مالی که به او سپرده شده نمی باشد مگر در صورت تعدی یا تفریط.
2) دقت در فروش های نسیه وسعی در وصول مطالبات.
3) تصفیه حساب فروش کالا بر طبق قراداد با آمر.
1) حساب کالای امانی ** 1) حساب شخص آمر **
حساب کالای ارسالی** صندوق**
ثبت قیمت تمام شده محموله ارسالی پرداخت هزینه حمل و انبارداری
2) حساب کالای امانی** 2) حساب شخص آمر**
صندوق/ بانک** صندوق**
پرداخت هزینه محموله ارسالی توسط آمر ثبت هزینه های تخلیه و حمل
3) حساب شخص حق العمل کار** 3) صندوق**
حساب کالای امانی** شخص آمر**
ثبت مبلغ فروش محموله توسط حق العمل کار ثبت بهای کالا فروش رفته
4) حساب کالای امانی** 4) شخص آمر**
حساب شخص حق العمل کار** درآمد**
پرداخت هزینه های انجام شده توسط حق العمل کار ثبت حق العمل مقرر برای حق العمل کاری
5) حساب کالای امانی** 5) شخص آمر**
حساب شخص حق العمل کار** درآمد**
ثبت حق العمل و حق التضمین(درصدی از فروش) ثبت حق التضمین مقرر جهت دریافت وجه مطالبات
6) حساب صندوق/ اسناد دریافتی** 6) شخص آمر**
حساب شخص حق العمل کار** صندوق**
ثبت وجه نقد یا اسناد دریافت شده از حق العمل کار حواله نقدی ارسال شده به حساب آمر جهت تسویه حساب
7) حساب کالای امانی** 7) درآمد**
خلاصه سود وزیان** خلاصه سود وزیان**
بستن مانده حساب کالای امانی به خلاصه سود وزیان بستن حساب درآمد حق العمل کاری به خلاصه سود وزیان
7) حساب کالا ارسالی**
موجودی کالا**
کسر موجودی کال فروخته شده توسط حق العمل کار از موجودی ها
نکته الف) نحوه شناخت هزینه کال مفقود شده:اگر کالای امانی مفقود شد یا ازبین رفت و مقصری برای دریافت خسارت آن مشخص نباشد، قیمت تمام شده آن یعنی قیمت تمام شده به اضافه هزینه حمل و سایر هزینه های مربوط، بستانکار کالای امانی منظور می شود.
هزینه کالای مفقودی**
کالای امانی**
نکته ب) حساب کالای امانی یک حساب موقت است ودر پایان دوره باید بسته شود. بنابراین اگر بخشی از کالای امانی در پایان دوره موجود باشد، به عنوان موجودی کالا شناخته می شود:
موجودی کالا امانی نزد دیگران**
کالا امانی**
ثبت موجودی کالا امانی نزد حق العمل کار